Idea powstania Ochotniczej
Straży Pożarnej w Majdanie narodziła się po masowym pożarze w 1925
r. Z inicjatywy Wincentego Grota Gizgesa, inżyniera budowniczego pracującego w
Zarządzie Klucza Ordynacji Zamojskiej, w dniu 28 lutego 1926 roku została
założona Ochotnicza Straż Pożarna w Majdanie Księżpolskim.
W skład pierwszego Zarządu Straży weszły następujące osoby:
- Prezes
O.S.P. - Tadeusz Ossowski,
Administrator Klucza Ordynacji Zamojskiej
- Naczelnik
O.S.P. - Wincenty Wiesław Grot Gizges, inżynier
architekt Ordynacji Zamojskiej
- V-ce
Prezes O.S.P. - Franciszek Drozdowski,
rolnik z Majdanu
- Skarbnik
- Olga Gettingerówna
-
kierowniczka Publicznej Szkoły Powszechnej w Majdanie Starym
- Sekretarz
- Willi Millbrandt - pracownik
Ordynacji Zamojskiej
Zacytuję pierwszy protokół z posiedzenia członków - założycieli
O.S.P. w Majdanie:
"Do
Okręgowego Związku Straży Pożarnej w Biłgoraju
Załączając odpis protokołu Pierwszego Zgromadzenia Walnego
Towarzystwa Ochotniczej Straży Pożarnej w Majdanie Księżpolskim z
dnia 28 lutego 1926 roku, mamy zaszczyt prosić o przyjęcie nas w
poczet Członków Okręgowego Związku Straży Pożarnych, o decyzji
swojej prosimy nas powiadomić i jednocześnie nadesłać nam instrukcję
dla prawidłowego funkcjonowania Straży".
Zarząd O.S.P. działał bardzo prężnie więc w ciągu jednego roku
Straż miała 30 członków czynnych i 53 członków popierających (wśród
nich był Hrabia Maurycy Zamojski, który
ofiarował na budowę remizy 1000 złotych oraz ręczną sikawkę).
Ochotnicza Straż Pożarna bardzo szybko się rozwijała, zarówno pod
względem szkoleniowym i bojowym, jak i pod względem szerzenia kultury
w okolicy. Przy Straży zorganizowany został Zespół Teatralny, który
prowadziła rodzina Gizgiesów (szczególnie
Ewelina Gisgiesówna - siostra
Wincentego Grot Gisgesa, przewodnicząca Macierzy Szkolnej) i nauczycielki: Olga
Gettingerówna (kierowniczka Szkoły Powszechnej) i Zofia
Krawiecka. Zespół Teatralny przedstawienia organizował w
Majdanie, jak również jeździł z występami gościnnymi (znakomite
rezultaty uzyskiwał np. w Zwierzyńcu).
Od początku powstania O.S.P. członkowie Straży starali się o remizę,
gdzie mogłyby się znaleźć pomieszczenia dla wyposażenia O.S.P. i
inne. Zachował się dokument z zebrania wiejskiego z dnia 22 grudnia
1927 roku w którym gospodarze Numerów tabelowych od 1 do 23-go podjęli
następującą uchwałę:
"Zebrani uchwalają oddać tytułem darnym na wieczystą własność
Towarzystwa Straży Pożarnej we wsi Majdan Stary z ogólnych gruntów,
plac o powierzchni ok. 880 metrów kwadratowych w granicach następujących:
od zachodu równolegle do parkanu kościelnego w odległości od niego
około 22 metrów bieżących, od północy linia graniczna pastwisk z
pozostawieniem pasa na drogę wiejską szerokości 8 metrów, od południa
ścieżka kościelna, wysadzana wierzbami, a od wschodu linia równoległa
do granicy zachodniej mniej więcej w połowie nr tabelowego 7-go na
pobudowanie remizy i sal potrzebnych na przedstawienia, zebrania i
odczyty z tym, że w pobudowanym gmachu będzie korzystać bezpłatnie
wieczyście z lokalu odpowiedniego Czytelnia Polskiej Macierzy Szkolnej
w Majdanie. Zebrani wyróżniają Stanisława
Luchowskiego - sołtysa i Jana Koperwasa
do zawarcia odpowiedniego aktu darowizny rzeczonego placu na rzecz
Towarzystwa Straży Pożarnej w Majdanie".
Wydział Powiatowy w Biłgoraju na posiedzeniu w dniu 12 czerwca 1928
roku niniejszą uchwałę zatwierdził jako prawomocną.
W 1928 roku położono kamień węgielny pod budowę remizy i jak można
przeczytać w dokumencie z tamtych czasów "Bogu Najwyższemu na
chwałę, Ojczyźnie na pożytek, a Braciom na wspomnienie w radosną 10
rocznicę wyzwolenia Polski z pęt wiekowej niewoli, to jest w dniu 11
listopada 1928 roku na placu, ofiarowanym przez gospodarzy z Majdanu
Starego, założono kamień węgielny pod budowę domu Ochotniczej Straży
Pożarnej i Polskiej Macierzy Szkolnej, który według woli ofiarodawców
i pragnień wszystkich mieszkańców, ma służyć po wieczne czasy jako
ostoja polskości, siedlisko kultury i podstawa skutecznej obrony przed
ogniem, ciemnotą, nędzą i nienawiścią.
Rozpoczęte w dniu dzisiejszym dzieło podejmują się prowadzić i z
pomocą Bożą szczęśliwie zakończyć istniejące w Majdanie
organizacje, za które podpisują się:
ˇ
W imieniu
parafii - ks. proboszcz Jan
Ołdak Członek dozoru: Józef
Zań
ˇ
W imieniu
Publicznej Szkoły Powszechnej - kierowniczka Olga
Gettingerówna i nauczyciel Wiktor
Adam Wodziński
ˇ
W imieniu
Ochotniczej Straży Pożarnej - prezes Tadeusz
Ossowski i naczelnik O.S.P. Wincenty
Grot Gizges
ˇ
W imieniu
Polskiej Macierzy Szkolnej - sekretarka Zofia
Krawiecka
ˇ
W imieniu Kółka
Rolniczego - prezes Franciszek Millbrandt
i v-ce prezes Michał Markowicz"
Powyżej
zdjęcia z budowy remizy
Remiza
O.S.P. została oddana do użytku w 1932 r. (przyczynili się do tego
przede wszystkim mieszkańcy m.in. przepracowując dużą ilość dniówek
czynem).
Powyżej przedstawiam opisywaną remizę
strażacka dzisiaj. Oprócz rzeczonej remizy w latach 60-tych została
rozpoczęta budowa nowej remizy strażackiej i w roku 1971 21 listopada
na 45 lecie OSP w Majdanie Nowa Remiza została oddana do użytku, więc
teraz strażacy mają do dyspozycji dwa budynki. Należy nadmienić, że
w czynach społecznych wypracowano 600 tysięcy złotych, strażacy
pracowali po 3 dniówki w pobliskiej Cegielni Markowicze przy produkcji
cegły (zapłatą była cegła użyta do budowy remizy. Cała jednostka
wykonywała wszelkie roboty niefachowe przy budowie. Strażacy
przepracowali też
po kilkanaście dni przy budowie. Po generalnym
remoncie starszej remizy w latach 80-tych przyjęła ona nazwę domu
ludowego i służy społeczności Majdańskiej jako miejsce spotkań,
wesel i zebrań. Niestety w tym miejscu muszę z żalem nadmienić, że
nie da się zaobserwować większego animuszu zarówno strażaków jak i
mieszkańców do lepszego wykorzystania budynków, mam nadzieję,
że jest to okres przejściowy i wszyscy czekają na (przynajmniej)
kilka osób gotowych do zaktywizowania społeczności i wykorzystywania
budynków zgodnie z ich przeznaczeniem i na cele wyższe.
Poniżej pokazuję obie remizy w roku 2002.
Wracając
do tematu, a raczej do lat międzywojennych po zlikwidowaniu Klucza
Ordynacji Zamojskiej (rok 1933) zasłużone rodziny Ossowskich
i Gizgesów wyjechały, a Zarząd
Straży Pożarnej został obsadzony przez miejscowych strażaków.
W 1934 roku na Prezesa O.S.P został wybrany ówczesny ks. proboszcz Mikołaj
Kostrzewa, a Naczelnikiem O.S.P. Został jego brat Władysław
Kostrzewa. Po chwili marazmu Straż wróciła do dawnego blasku
pod względem bojowym i kulturalnym. W roku 1938 funkcję naczelnika
powierzono dotychczasowemu jej członkowi Michałowi
Koperwasowi, który tę funkcję pełnił do 1945 roku. Funkcje
prezesa w roku 1938 objął Jan Cios. Lata
okupacji Straż Majdańska przechodziła podobnie jak inne jednostki.
Niemal wszyscy druchowie byli partyzantami i zbrojnie dawali odpór
okupantowi. Spośród strażaków w walce z okupantem zginęło 7 druchów.
Po wyzwoleniu Prezesem OSP został wybrany Franciszek
Adamek, a Naczelnikiem Kuczma Jan. O
stronę kulturalną i artystyczną zadbała Zofia
Krawiecka. Straż Pożarna uzyskuje motopompę "Hydra"
i pomimo tego że była ona dosyć sfatygowana jest wielką radością
dla miejscowych druchów. Po likwidacji Zarządów OSP w roku 1954
komendantem został Jan Sarzyński, a po
ponownym przywróceniu Zarządów prezesem został Józef
Skwarek, a naczelnikiem Franciszek Błazik
(który zadbał o stronę szkoleniową naszej jednostki). W tamtych
latach rodzi się potrzeba zakupu samochodu bojowego. Z dochodów
wypracowanych na organizacji imprez i za składki miejscowego społeczeństwa
(Majdanu Starego, Nowego i Rogali) zostaje zakupiony samochód "Dodge",
który chociaż pochodził z demobilu - wcześniej ciągnął działa,
a teraz z równą łatwością pozwalał na dojechanie do pożaru.
Kierowcą "Dodge'a" zostaje Józef
Dziura. Oprócz "Dodge'a" Straż uzyskuje nową
motopompę "Polonia", czym zwiększa swoją sprawność bojową.
W roku 1962 Prezesem OSP zostaje Jan Rak a
Naczelnikiem Furmaniak Kazimierz (który
funkcję tą sprawował do lat 80-tych). W roku 1964 Prezesem zostaje Kukiełka
Franciszek i w tym czasie przeprowadzono remont remizy i zrobiono
garaż na samochód. Jak wcześniej nadmieniłem zaczęto też budowę
nowej remizy. W roku 1968 Prezesem został Henryk
Szcząchor. Wtedy też jednostka wzbogaciła się o samochód
bojowy GMAM i motopompę M-400. W roku 1972 Prezesem zostaje wybrany Żerebiec
Wacław, a następnie Stanisław Solak. Na szczególną uwagę zasługuje
fakt powstania w tych latach drużyny żeńskiej z Katarzyną Blicharz
na czele - bardzo zdyscyplinowanej, sprawnej w ćwiczeniach bojowych i
pod żadnym względem nie pozostająca w tyle za swymi kolegami. Jest też
ozdobą jednostki, nie bez znaczenia też dla wizerunku straży.
W roku
1977 Prezesem został Bronisław Wróbel. 22 lipca 1978 r. na podstawie
par. 4 ust. 1 Zarządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych (z dn. 9 marca
1956 roku w sprawie ustanowienia wzorców sztandarów straży pożarnych)
Naczelnik Gminy Księżpol nadał Sztandar Ochotniczej Straży Pożarnej
w Majdanie Starym - jako symbol ofiarnej i wiernej służby pożarniczej
dla PRL i jej obywateli.
Sztandar Majdańskiej Ochotniczej Straży
Pożarnej prezentowany przez Kazimierza Mruka.
Następnie funkcję Prezesa obejmuje Franciszek
Ćmiel, a później Szcząchor Henryk.
Następuje też zmiana naczelnika - Kazimierza
Furmaniaka zastępuje Jan Cios (pełniący tą funkcję do tej
pory). W latach następnych funkcję prezesa pełnią: Szabat
Jan, Cios Stanisław i Szcząchor
Eugeniusz.
Od
1999 r. funkcję prezesa OSP pełni Krzysztof
Blicharz.
Na zdjęciu obok widzimy obecnego prezesa Krzysztofa
Blicharza i naczelnika Jana Ciosa
Warto na pewno dodać, że miejscowa OSP została odznaczona medalem
"Za zasługi dla pożarnictwa"